Разбуди се и следи го својот сон!

Денес, повеќе од кога и да е, ни требаат сонувачи. Ни требаат сонувачи кои го споделуваат сонот за правдата и човечноста, слободата и еднаквоста, каков што е сонот на д-р Мартин Лутер Кинг Помладиот.

По повод Денот на Мартин Лутер Кинг, 15 јануари, ве повикуваме да го посветите овој викенд на вашите сништа и на сништата на вашите сограѓани на светот. Што можете да сторите? Прочитајте го говорот на Мартин, разгласете го, кажете им на луѓето дека сништата можат да станат реалност само ако ги споделиме и рашириме меѓу нас. Реалноста која се заснова на сништа како овој сон, претставува реалност на човечен свет.

Не плаши се да сонуваш за правда и слобода. Не плаши се да побараш почит и исполнување на твоите сништа. Побарај, за да се остварат.

Запомни го 15 јануари како роденден на еден голем претставник на човечкиот род, д-р Мартин Лутер Кинг Помладиот и биди горд и захтевен сонувач на овој ден и дните што следат.

Разбуди се и следи го својот сон!

Џабир Дерала, Цивил

Говор

Имам еден сон

д-р Мартин Лутер Кинг Помладиот

Вашингтон, на 28 август 1963 година

Ме радува што денес, заедно со вас, можам да учествувам на едно збиднување што ќе влезе како најголема демонстрација за слободата во историјата на нашата нација.

Пред сто години еден голем Американец, под чија симболична сенка денес стоиме, ја потпиша прокламацијата за еманципација. Тој се појави како радосна зора по долгата ноќ на ропството.

Но, сто години подоцна црнецот сẻ уште не е слободен. Сто години подоцна животот на црнецот е сẻ уште подгрбавен од ланците на расната поделба и ланците на дискриминацијата. Сто години подоцна црнецот сẻ уште живее на работ на американското општество и во спствената земја се наоѓа во бегство.

Затоа денес дојдовме овде за да драматизираме една срамна состојба. Во одредена смисла станавме главен град на нашата земја за да материјализираме чек. Кога архитектите на нашата република ги пишувале големите реченици на уставот и декларацијата за независност, тие потпишаа должничка потврда, на чија реализација имаат право сите Американци. Оваа потврда го содржеше ветувањето дека на сите луѓе, како белците, така и црнците, би им биле гарантирани неотуѓивите права на живот, слобода и правото на среќа.

Денес е очигледно дека Америка не ги исполнила своите обврски, што се однесува до граѓаните-црнци. Наместо да ги исполнат своите свети обврски, Америка на црнците им даде чек, кој беше вратен со забелешката: „без покритие“. Но, ние одбиваме да веруваме дека банката на праведноста е во „банкрот“. Одбиваме да веруваме дека во големите челични комори на можности во оваа земја, нема доволно пари.

Така, дојдовме за да го материјализираме овој чек, чек ќе ни ги овозможи богатствата на слободата и сигурноста на праведноста. Дојдовме на ова чудно место и за да потсетиме Америка на огромната нужност од „сега“. Сега не е време, во кое можеме да си го дозволиме луксузот на „разладување“ или каде може да се земат средства за смирување на еден бавен, постапен напредок. Сега е времето да дозволиме да се остварат ветувањата за демократија. Сега е времето да се тргне од темната и неутешна долина на расна поделба и да се тргне по светлиот пат на праведноста за сите раси. Сега е времето да ја подигнеме нашата нација од калта на расната неправедност во цврста карпа на братството. Сега е времето за сите Божји деца правдата да стане реалност. За оваа нација би било судбоносно кога не би ја сфатила нужноста на актуелнава состојба. Ова жешко лето на оправдано незадоволство на црнецот нема да дојде до крајот сẻ додека не започне една оживувачка есен на слободата и праведноста.

1963 не е крајот туку почетокот. Оној што се надева дека црнецот сега ќе биде задоволен, откако „испуштил пареа“, ќе има лошо будење, кога нацијата ќе продолжи да го прави истото како и досега.

Во Америка ќе нема ниту мир ниту спокој, додека на црнецот не му се дозволат сите граѓански права. Бурите на движењето и понатаму ќе ги потресуваат темелите на нашата нација додека не почне светлиот ден на праведноста.

И тоа морам да му го кажам на мојот народ што стои на искористената праг пред врата, која води во палатата на праведност: додека се обидуваме да си го добиеме местото што ни припаѓа, не смееме да згрешиме, користејќи неправедно дејство.

Не оставајте нẻ да пиеме од горчливоста и омразата, за да ја смириме нашата жед за слобода. Нашата борба мораме постојано да ја водиме на нивото на достоинството и дисциплината. Не смееме да го спуштиме нашиот творечки протест до физичка сила. Постојано мораме да се подигнеме до оние височествени височини, каде на физичката сила и одговараме со силата на душата.

Прекрасниот, нов борбен дух, кој ја зафати заедницата на црнците, не смее да нẻ одведе во таа насока, да не им веруваме на сите белци. Бидејќи многу од нашите бели браќа, тоа го покажува вашето присуство овде, дојдоа до сознанието дека нивната иднина е неделиво поврзана  со нашата. Тие дојдоа до сознанието дека нивната слобода не може да се оттргне од нашата слобода. Ние не можеме да маршираме сами.

А, кога маршираме мораме да се обврземе, постојано да маршираме и понатаму. Не можеме да свртиме. Постојат луѓе, кои ги прашуваат оние што се чувствуваат обврзани за граѓанските права: „Кога конечно ќе бидете задоволни?“ Никогаш не ќе можеме да бидеме задоволени сẻ додека црнецот е жртвата на неописливите стравови на полициската бруталност.

Не можеме да биде задоволни сẻ додека нашите изморени браќа по долгото патување до мотелите, по патиштата и хотелите на големите градови не можат да најдат сместување. Не можеме да биде задоволни сẻ додека слободата за движење на црнците, во прв ред, се состои во тоа, да се оди од едно мало гето во друго, поголемо.

Не можеме да биде задоволни сẻ додека нашите деца се лишени од својата слобода и достоинство преку знаци, на кои стои: „Само за белци“. Не можеме да биде задоволни сẻ додека црнецот во Мисисипи не добие право на глас и црнецот во Њу Јорк нема никој, за кого навистина би сакал да гласа. Не, не можеме да биде задоволни сẻ додека правото не тече како вода праведноста како моќна струја.

Добро знам дека некои од вас се дојдени овде од потиштеност и мрачнина. Некои од вас се дојдени директно од тесни затворски ќелии, во кои сте земени врз основа на вашето барање за слобода и бевте потресени од нападите на прогонство и полициска бруталност. Вие сте ветрани на творечкото страдање. Продолжете и понатаму и верувајте дека незаслуженото страдање има спасувачки квалитет.

Вратете се во Мисисипи, вратете се во Џорџија, вратете се во Луизијана, вратете се во предградијата и гетата на големите градови во Северот со сознанието дека сегашната состојба може да биде и ќе биде изменета. Не дозволувајте да паднеме во долината на очајот.

Денес ви велам, пријатели мои, и покрај тешкотиите денес и утре, имам еден сон. Тоа е сон, кој е длабоко всаден во американскиот сон. Имам еден сон, дека еден ден оваа нација ќе се подигне и ќе живее во вистинското значење според кредото: „Оваа слобода ја сметаме за подразбирлива: дека сите луѓе се подеднакво создадени.“

Имам еден сон дека еден ден на црвените ридови на Џорџија синовите на поранешните робови и синовите на поранешните сопственици на робови заедно ќе седнат на масата на братството.

Имам еден сон дека еден ден дури и државата Мисисипи, држава која се мачи во жештината на неправедноста и угнетувањето, ќе се измени во оаза на праведноста.

Имам сон дека моите четири деца еден ден ќе живеат во една нација, во која се оценува не според бојата на кожата, туку според карактерот. Имам денес еден сон...

Имам еден сон дека еден ден во Алабама, со своите зли расисти, со својот гувернер, од чија уста излегуват зборови како „интервенција“ и „анулирње на расната интеграција“ ..., дека еден ден токму таму, во Алабама, момчиња и девојчиња-црнци ќе се ракуваат со момчиња и девојчиња-белци како браќа и сестри. Имам еден сон дека еден ден секоја долина ќе се подигне, а секој рид и планина ќе се спуштат. Нерамните места ќе бидат направени рамни. И перфекцијата на господарот ќе стане очигледна и сẻ што е од месо ќе го види тоа.

Тоа е нашата надеж. Со оваа вера се враќам назад на Југ.

Со оваа вера ќе бидам способен од планината на очајот да издлетам камен на надежта. Со оваа вера ќе бидеме способни да лошите звуци во нашата нација ги измениме во една прекрасна симфонија на братството.

Со оваа вера ќе бидеме способни да соработуваме, да се молиме, заедно да се бориме, заедно да одиме в затвор, заедно да се подигнеме за слободата, со сознанието дека еден ден ќе бидеме слободни. Тоа ќе биде денот, на кој сите Божји деца ќе можат да и дадат ново значење на оваа песна: „Мојата земја тебе ти пеам, земјо на слободата. Земја во која умреа моите татковци, гордоста на прочистените, нека одекне слободата од сите планини.“ Ако Америка стане голема нација, тогаш ова ќе мора да се оствари.

Нека одекне слободата од огромните врвови на Њу Хемпшир. Нека одекне слободата од моќните планини на Њу Јорк, нека одекне слободата од високите Алженис во Пенсилванија. Нека одекне слободата од со снег покриените, Роки Маунтинс во Колорадо. Нека одекне слободата од раширените висини на Калифорнија. Но, не само тоа, нека одекне слободата од Stone Montain во Џорџија. Нека одекне слободата од Лукаот Маунтин во Тенеси. Нека одекнува слободата од секој рид и ритче во Мисисипи, нека одекне слободата од секоја височина.

Ако слободата одекнува, ако дозволиме таа да одекнува од секој град и секое местенце, од секоја држава и голема град, тогаш ќе можеме да го забрзаме процесот кога ќе дојде денот, на кој сите Божји деца, црни и бели луѓе, Евреи и атеисти, протестанти и католици, ќе си подадат раце и ќе ги пеат зборовите на стариот Негро Спиритуал: „Конечно слободни! Конечно слободни! Голем семоќен Боже, конечно сме слободни!"