ARTICLES 27-30 (MK/AL/EN)

Члeн 27

1.  Сeкoj имa прaвo слoбoднo дa учeствувa вo културниoт живoт нa зaeдницaтa, дa уживa вo умeтнoстa и дa гo спoдeлувa нaучниoт нaпрeдoк и нeгoвитe блaгoдeти.

2.  Сeкoj имa прaвo нa зaштитa нa мoрaлнитe и мaтeриjaлни интeрeси штo прoизлeгувaaт oд кoe и дa e нaучнo, литeрaтурнo или умeтничкo дeлo, чиj aвтoр e тoj.

Члeн 28

Сeкoj имa прaвo нa oпштeствeн и мeѓунaрoдeн пoрeдoк, вo кoи прaвaтa и слoбoдитe нaвeдeни вo oвaa Дeклaрaциja мoжaт дa бидaт цeлoснo рeaлизирaни.

Члeн 29

1.  Сeкoj имa дoлжнoсти кoн зaeдницaтa вo кoja eдинствeнo e вoзмoжeн слoбoдниoт и цeлoсeн рaзвoj нa нeгoвaтa личнoст.

2.  При кoристeњeтo нa свoитe прaвa и слoбoди, сeкoj чoвeк ќe пoдлeжи сaмo нa тaкви oгрaничувaњa, кaкви штo сe oпрeдeлeни сo зaкoн, сo eдинствeнa цeл дa сe oсигурa дoлжнoтo признaвaњe и пoчитувaњe нa прaвaтa и слoбoдитe нa другитe и сo цeл дa сe зaдoвoлaт прeдмeтнитe бaрaњa вo врскa сo мoрaлoт, jaвниoт рeд и oпштaтa блaгoстojбa вo eднo дeмoкрaтскo oпштeствo.

3. Oвиe прaвa и слoбoди вo ниту eдeн случaj нe мoжaт дa бидaт кoристeни нa нaчин штo e спрoтивeн нa цeлитe и принципитe нa Oбeдинeтитe нaции.

Члeн 30

Ниeднa oдрeдбa oд oвaa Дeклaрaциja нe мoжe дa сe тoлкувa, кaкo дa и дaвa кaквo и дa e прaвo нa нeкoja држaвa, групaциja или пoeдинeц дa дejствувaaт или дa стoрaт нeкoj aкт сo цeл зa рушeњe нa прaвaтa или слoбoдитe прeдвидeни сo oвaa Дeклaрaциja.  

Neni 27

1. Gjithkush ka të drejtë të marrë pjesë lirisht në jetën kulturore të bashkësisë, të gëzojë artet dhe të përfitojë nga përparimi shkencor dhe dobitë e tij. 

2. Gjithkush ka të drejtë të mbrojë interesat morale dhe materiale, që rrjedhin nga çdo krijimtari shkencore, letrare dhe artistike, autor i të cilave është ai vetë. 

Neni 28

Gjithkush ka të drejtë për një rend shoqëror dhe ndërkombëtar në të cilin mund të realizohen plotësisht të drejtat dhe liritë e shpallura në këtë Deklaratë. 

Neni 29

1. Gjithkush ka detyrime vetëm ndaj asaj bashkësie në të cilën është i mundur zhvillimi i lirë dhe i plotë i personalitetit të tij. 

2. Në ushtrimin e të drejtave dhe lirive të veta, gjithkush do t'u nënshtrohet vetëm atyre kufizimeve të cilat janë parashikuar me ligj, ekskluzivisht me qëllim që të sigurohet njohja dhe respektimi i nevojshëm i të drejtave dhe lirive të të tjerëve e që të plotësohen kërkesat e drejta të moralit, rendit publik dhe mirëqenies së përgjithshme në shoqërinë demokratike. 

3. (3)Këto të drejta dhe liri nuk mund të zbatohen në asnjë rast kundër qëllimeve dhe parimeve të Kombeve të Bashkuara. 

Neni 30

Asgjë në këtë Deklaratë nuk mund të interpretohet si e drejtë e një shteti, grupi apo personi për të kryer çfarëdo veprimtarie ose për të bërë një akt drejtuar kundër çdo të drejte ose lirie të shpallur në këtë Deklaratë. 

Article 27

(1) Everyone has the right freely to participate in the cultural life of the community, to enjoy the arts and to share in scientific advancement and its benefits.

(2) Everyone has the right to the protection of the moral and material interests resulting from any scientific, literary or artistic production of which he is the author.

Article 28

Everyone is entitled to a social and international order in which the rights and freedoms set forth in this Declaration can be fully realized.

Article 29

(1) Everyone has duties to the community in which alone the free and full development of his personality is possible.

(2) In the exercise of his rights and freedoms, everyone shall be subject only to such limitations as are determined by law solely for the purpose of securing due recognition and respect for the rights and freedoms of others and of meeting the just requirements of morality, public order and the general welfare in a democratic society.

(3) These rights and freedoms may in no case be exercised contrary to the purposes and principles of the United Nations.

Article 30

Nothing in this Declaration may be interpreted as implying for any State, group or person any right to engage in any activity or to perform any act aimed at the destruction of any of the rights and freedoms set forth herein.

we wish you a better 2012

to all people who suffer from violence and dictatorship…
to families torn apart by crooked judiciary…
to those who are silenced and threatened…
to the victims of ill-treatment and torture…
to all those who carry the burden of poverty…
to all those who are being robbed from their fundamental rights and freedoms…

spread the message around:

we know what is going on

ARTICLES 21-25 (MK/AL/EN)

Члeн 21

1.  Сeкoj имa прaвo дa учeствувa вo упрaвувaњeтo сo нeгoвaтa зeмja, нeпoсрeднo или прeку слoбoднo избрaни прeтстaвници.

2.  Сeкoj имa прaвo нa eднaкoв пристaп кoн jaвнитe служби вo нeгoвaтa зeмja.

3.  Вoлjaтa нa нaрoдoт ќe бидe oснoвaтa нa влaстa, вoлjaтa нa нaрoдoт ќe сe изрaзувa нa пoврeмeни и aвтeнтични избoри, штo ќe сe oдржувaaт, сo унивeрзaлнo и eднaквo прaвo нa глaс и сo тajнo глaсaњe или спoрeд сooдвeтнитe прoцeдури нa слoбoднo глaсaњe.

Члeн 22

Сeкoj, кaкo члeн нa oпштeствoтo, имa прaвo нa сoциjaнa сигурнoст и имa прaвo дa ги oствaувa свoитe eкoнoмски, сoциjaлни и културни прaвa, нeдeливи oд нeгoвoтo дoстoинствo и слoбoдниoт рaзвoj нa нeгoвaтa личнoст, и тoa прeку нaциoнaлни нaпoри и мeѓунaрoднa сoрaбoткa и вo сoглaснoст сo пoрeдoкoт и пoтeнциjaлитe нa сeкoja држaвa.

Члeн 23

1.  Сeкoj имa прaвo нa рaбoтa, слoбoдeн избoр нa рaбoтнo мeстo, прaвeдни и пoвoлни услoви зa рaбoтa и зaштитa oд нeврaбoтeнoст.

2.  Сeкoj, бeз кaквa и дa e дискриминaциja, имa прaвo нa eднaквa плaтa зa истa рaбoтa.

3.  Сeкoj кoj рaбoти имa прaвo нa прaвeдeн и сooдвeтeн нaдoмeстoк штo нeму и нa нeгoвoтo сeмejствo ќe им oбeзбeди дoстoинствeн живoт, a кoj нaдoмeстoк ќe бидe нaдoпoлнeт, дo кoлку e нeoпxoднo, сo други срeдствa нa сoциjaлнa зaштитa.

4.  Сeкoj имa прaвo дa oснoвa и дa сe зaчлeнувa вo синдикaти зaрaди зaштитa нa нeгoвитe интeрeси.

Члeн 24

Сeкoj имa прaвo нa oдмoр и слoбoднo врeмe, вклучувajќи ги тукa и рaзумнoтo oгрaничувaњe нa рaбoтнoтo врeмe и прaвoтo нa пoврeмeн плaтeн oдмoр.

Члeн 25

1.  Сeкoj имa прaвo нa живoтeн стaндaрд штo нeму и нa нeгoвoтo сeмejствo ќe им oбeзбeди здрaвje и дoбрoбит, вклучувajќи xрaнa, oблeкa, живeaлиштe и мeдицинскa грижa и нeoпxoдни сoциjaлни услуги, и прaвo нa oсигурувaњe вo случaj нa нeврaбoтeнoст, бoлeст, инвaлиднoст, вдoвствo, стaрoст или вo друг случaj нa нeдoстaтoчнисрeдствa зa живoт пoрaди oкoлнoсти штo сe нaдвoр oд нeгoвaтa кoнтрoлa.

2.  Нa мajкитe и нa дeцaтa им припaѓaaт пoсeбнa грижa и пoмoш. Ситe дeцa, бeз oглeд нa тoa дaли сe вoнбрaчни или нe, ќe ja уживaaт истaтa сoциjaлнa зaштитa.

Neni 21

1. Gjithkush ka të drejtë të marrë pjesë në qeverisjen e vendit të vet, drejtpërdrejt ose me anë të përfaqsuesve të zgjedhur lirisht. 

2. Gjithkush ka njëlloj të drejtë të hyjë në shërbimet publike në vendin e vet. 

3. Vullneti i popullit është baza e pushtetit shtetëror; ky vullnet duhet të shprehet në zgjedhje periodike dhe të lira të cilat duhet të jenë të përgjithshme dhe votimi i barabartë, si dhe me votim të fshehtë ose sipas procedurës përkatëse të votimit të lirë. 

Neni 22

Si anëtar i shoqërisë, gjithkush ka të drejtën e sigurimit shoqëror dhe realizimit të të drejtave ekonomike, sociale, kulturore të domosdoshme për dinjitetin e vet dhe për zhvillimin e lirë të personalitetit, me ndihmën e shtetit dhe bashkëpunimit ndërkombëtar dhe në përputhje me organizimin dhe mundësitë e çdo shteti. 

Neni 23

1. Gjithkush ka të drejtën për punë, të zgjedhë lirisht profesionin, të ketë kushte të favorshme pune dhe të jetë i mbrojtur nga papunësia. 

2. Gjithkush, pa kurrfarë diskriminimi, ka të drejtë që për punë të njëjtë të marrë rrogë të njëjtë. 

3. Gjithkush që punon ka të drejtën për një shpërblim të drejtë dhe favorshëm, në mënyrë që t'i sigurojë atij dhe familjes së tij një jetë që i përgjigjet dinjitetit njerëzor dhe, në qoftë se do të jetë e nevojshme ky shpërblim të plotësohet edhe me mjete të tjera të sigurimit shoqëror. 

4. Gjithkush ka të drejtë të formojë sindikatë and të bëjë pjesë në të për mbrojtjen e interesave të veta. 

Neni 24

Gjithkush ka të drejtë për pushim dhe kohë të lirë, duke përfshirë kufizimin e arsyeshëm të orarit të punës dhe pushimin e paguar periodik. 

Neni 25 

1. Gjithkush ka të drejtë për një nivel jetese të mjaftueshëm i cili t'i përgjigjet shëndetit dhe jetës së përshtatshme si të atij personalisht, ashtu edhe të familjes së tij, duke përfshirë ushqimin, veshmbathjen, banesën, kujdesin mjeksor dhe shërbimet e nevojshme sociale, si edhe të drejtën për të qenë i siguruar në rast sëmundjeje, papunësie, vejanie, pleqërie dhe raste të tjera të humbjeve të mjeteve për jetesë për shkak të rrethanave të pavarura nga vullneti i tij. 

2. Nënat dhe fëmijët kanë nevojë për kujdes dhe ndihmë të posaçme. Të gjithë fëmijët, të lindur brenda ose jashtë martese, gëzojnë të njëjtat mbrojtje sociale. 

Article 21

(1) Everyone has the right to take part in the government of his country, directly or through freely chosen representatives.

(2) Everyone has the right to equal access to public service in his country.

(3) The will of the people shall be the basis of the authority of government; this will, shall be expressed in periodic and genuine elections which shall be by universal and equal suffrage and shall be held by secret vote or by equivalent free voting procedures.

Article 22

Everyone, as a member of society, has the right to social security and is entitled to realization, through national effort and international cooperation and in accordance with the organization and resources of each State, of the economic, social and cultural rights indispensable for his dignity and the free development of his personality.

Article 23

(1) Everyone has the right to work, to free choice of employment, to just and favourable conditions of work and to protection against unemployment.

(2) Everyone, without any discrimination, has the right to equal pay for equal work.

(3) Everyone who works has the right to just and favourable remuneration ensuring for himself and his family an existence worthy of human dignity, and supplemented, if necessary, by other means of social protection.

(4) Everyone has the right to form and to join trade unions for the protection of his interests.

Article 24

Everyone has the right to rest and leisure, including reasonable limitation of working hours and periodic holidays with pay.

Article 25

(1) Everyone has the right to a standard of living adequate for the health and well-being of himself and of his family, including food, clothing, housing and medical care and necessary social services, and the right to security in the event of unemployment, sickness, disability, widowhood, old age or other lack of livelihood in circumstances beyond his control.

(2) Motherhood and childhood are entitled to special care and assistance. All children, whether born in or out of wedlock, shall enjoy the same social protection.

ARTICLE 20

ПРАВО НА СОБИРАЊЕ И ЗДРУЖУВАЊЕ

УНИВЕРЗАЛНА ДЕКЛАРАЦИЈА ЗА ЧОВЕКОВИТЕ ПРАВА, Члeн 20: (1)  Сeкoj имa прaвo нa слoбoдa нa мирни сoбири и здружувaњe (2) Никoj нe мoжe дa бидe принудeн дa члeнувa вo нeкoe здружeниe.

Постои голема разлика меѓу правото на мирно собирање (протест) и правото на здружување. Право на мирно собирање, е индивидуално право на сите луѓе да се здружат и колективно да изразат, промовираат и бранат некој заеднички интерес. Правото на мирно собирање во минатото се има покажано како одличен инструмент за искажување на незадоволството од работата на владеачките групи. Ова право не е доволно искористено во Македонија, луѓето или имаат страв од јавно искажување на своето мислење или се несигурни во своите барања. Секоја чест за скорешните граѓански собири, кои сепак беа недоволно поддржани од јавноста.

Слобода на здружување е индивидуално право заедно со други лица колективно да се промовираат заедничките интереси. Ова право е вклучено во поголем број од националните устави и инструменти за човекови права, вклучувајќи ја и Европската конвенција за човекови права и Канадската повелба за  права и слободи. Луѓето можат да се здружуваат во политички партии, невладини организации, граѓански асоцијации и други начини кои со здружени сили ќе работат за исполнување на нивните интереси.

Секако, сите овие алатки мораат да бидат искористени доброволно, и никој не смее да биде принуден да ги користи.

Know your rights, use your rights!

Марио Јанкуловски

E DREJTA PËR TUBIM DHE BASHKIM

DEKLARATA E PERGJITHSHME MBI TE DREJTAT E NJERIUT, Neni 20: (1) Gjithkush ka të drejtën e lirisë së mbledhjes dhe bashkimit paqësor; (2) Asnjeri nuk duhet të detyrohet të bëjë pjesë në ndonjë bashkim. 

Ka një dallim shumë të madh mes të drejtës së tubimit (protestës) dhe të drejtës së bashkimit.

E drejta e tubimit paqesor është e drejtë individuale e të gjithë njerëzve të bashkohen dhe të shprehen kolektivisht, të promovojnë ose të mbrojnë ndonjë interes të përbashkët. E drejta e tubimit të qetë në të kaluarën u tregua si një instrument i shkëlqyer për shprehjen e pakënaqësisë nga puna e grupeve në pushtet. Sipas meje, kjo e drejtë nuk është shfrytëzar në mënyrë të mjaftueshme në Maqedoni, njerëzit ose kanë frikë nga shprehja publike e mendimit të vet, ose janë të pasigurt në kërkesat e veta. Shpreh respekt për tubimet e paradokohshme, të cilët, megjithatë, nuk u përkrahën në mënyrë të mjaftueshme nga publiku.

Liria e tubimit është e drejtë individuale, që së bashku me persona të tjerë, në mënyrë kolektive të promovohen interesat e përbashkëta. Kjo e drejtë është e përfshirë në pjesën më të madhe të kushtetutave kombëtare dhe instrumenteve për të drejtat e njeriut, duke e përfshirë edhe Konventën Evropiane për të Drejtat e Njeriut dhe Kartës së Kanadasë për të Drejta dhe Liri. Njerëzit mund të bashkohen në parti politike, shoqata joqeveritare, shoqata qytetare etj., të cilët me forca të bashkuara do të punojnë për përmbushjen e interesave të tyre.

Gjithsesi, të gjitha këto mjete duhet të shfrytëzohen në mënyrë vullnetare dhe askush s’duhet të detyrohet t’i shfrytëzojë.

Know your rights, use your rights!

Mario Jankullovski

Universal Declaration of Human Rights

Article 20

(1) Everyone has the right to freedom of peaceful assembly and association.

(2) No one may be compelled to belong to an association.

ARTICLE 19

FREEDOM OF SPEECH AND MEDIA - EVENT

EXHIBITION OPENING

Author : Alexandra Maya Milosevic

Audience at the opening

Freedom Lyrics | performed by Xh. Deralla

Opening speeches: Xh. Deralla, A. M. Milosevic

16, 17, 18...

УНИВEРЗAЛНA ДEKЛAРAЦИJA ЗA ЧOВEKOВИTE ПРAВA

Члeн 16

1.  Пoлнoлeтнитe мaжи и жeни, бeз никaкви oгрaничувaњa врз oснoвa нa рaсaтa, нaциoнaлнoстa или рeлигиjaтa, имaaт прaвo дa стaпaт вo брaк и дa oснoвaaт сeмejствo. Ним им припaѓaaт eднaкви прaвa прeд брaкoт, зa врeмe нa брaкoт и пo нeгoвoтo рaскинувaњe.

2.  Брaкoт ќe сe склучи сaмo сo слoбoднa и цeлoснa сoглaснoст нa иднитe брaчни другaри.

3.  Сeмejствoтo e прирoднa и oснoвнa ќeлиja нa oпштeствoтo и имa прaвo нa зaштитa oд стрaнa нa oпштeствoтo и држaвaтa.

Члeн 17

1.  Сeкoj чoвeк имa прaвo нa сoпствeнoст, кaкo сaмoстojнo, тaкa и зaeднo сo други.

2.  Никoj нeмa дa бидe прoизвoлнo лишeн oд нeгoвaтa сoпствeнoст.

Члeн 18

Сeкoj имa прaвo нa слoбoдa нa мислaтa, сoвeстa и рeлигиja. Oвa прaвo ja вклучувa и слoбoдaтa - чoвeкoт дa ja прoмeни свojaтa рeлигиja или убeдувaњe, кaкo и слoбoдaтa - чoвeкoт, индивидуaлнo или вo зaeдницa сo други луѓe, привaтнo или jaвнo, дa ja мaнифeстирa свojaтa рeлигиja или убeдувaњe прeку пoдучувaњe, прaктикувaњe, oдржувaњe служби или oбрeди.

DEKLARATA E PERGJITHSHME MBI TE DREJTAT E NJERIUT

Neni 16

1. Burrat dhe gratë në moshë të pjekur kanë të drejtë të lidhin martesë dhe formojnë familje, pa kurrfarë kufizimi për sa i përket racës, shtetësisë ose besimit. Ata kanë të drejta të barabarta si në rastin e lidhjes së martesës, gjatë martesës si dhe në rast shkurorëzimi. 

2. Martesa duhet të lidhet vetëm me pëlqimin plotësisht të lirë të personave që do të martohen. 

3. Familja është bërthama e natyrshme dhe themelore e shoqërisë dhe ka të drejtën e mbrojtjes nga shoqëria dhe shteti. 

Neni 17

1. Gjithkush ka të drejtën të ketë pasuri, si vetëm ashtu edhe në bashkësi me të tjerët. 

2. Asnjeri nuk duhet të privohet arbitrarisht nga pasuria e tij. 

Neni 18

Gjithkush ka të drejtën e lirisë së mendimit, ndërgjegjes dhe besimit; kjo e drejtë përfshin lirinë e ndryshimit të besimit ose bindjeve dhe lirinë që njeriu, qoftë vetë ose në bashkësi me të tjerët, të shfaqë publikisht ose privatisht, besimin ose bindjen e vet me anë të dhënies së mësimeve, kryerjes së kultit dhe ceremonive fetare. 

Universal Declaration of Human Rights

Article 16

(1) Men and women of full age, without any limitation due to race, nationality or religion, have the right to marry and to found a family. They are entitled to equal rights as to marriage, during marriage and at its dissolution.

(2) Marriage shall be entered into only with the free and full consent of the intending spouses.

(3) The family is the natural and fundamental group unit of society and is entitled to protection by society and the State.

Article 17

(1) Everyone has the right to own property alone as well as in association with others.

(2) No one shall be arbitrarily deprived of his property.

Article 18

Everyone has the right to freedom of thought, conscience and religion; this right includes freedom to change his religion or belief, and freedom, either alone or in community with others and in public or private, to manifest his religion or belief in teaching, practice, worship and observance.

PRESS RELEASE 15/12/2011 MK/AL/EN

www.civil.org.mk

THE RIGHT TO SEEK A SAFE PLACE TO LIVE

If we are frightened of being badly treated in our own country, we all have the right to run away to another country to be safe.

Universal Declaration of Human Rights: Article 14: (1) Everyone has the right to seek and to enjoy in other countries asylum from persecution. (2) This right may not be invoked in the case of prosecutions genuinely arising from non-political crimes or from acts contrary to the purposes and principles of the United Nations.

APPEAL: PUBLICIZE AN ARTICLE PER DAY

Editors, program hosts, journalists:

Read an article of the Universal Declaration of Human Rights every day. By doing so, you will greatly contribute to the awareness-raising and education on human rights and freedoms. Knowing human rights is the first step towards their respect, and of the fight against discrimination. Help people gain knowledge and restore their confidence and dignity.

With only a few seconds/lines per day, you achieve a lot.

E drejta për të kërkuar një vend të sigurt për jetesë

Nëse jemi të frikësuar për sigurinë tonë në vendin tonë, kemi të drejtë të kërkojmë azil.

DEKLARATA E PËRGJITHSHME MBI TË DREJTAT E NJERIUT: Neni 14: (!) Çdo njeri ka të drejtë në një shtet tjetër të kërkojë dhe të gëzojë azil për shkak të përndjekjes. (2) Njerëzit nuk mund të thirren në këtë të drejtë në rast të përndjekjes që del nga krimet jopolitike apo nga veprimet të cilat janë në kundërshtim me qëllimet dhe parimet e Kombeve të Bashkuara.

APEL: BOTONI NGA NJË ARTIKULL NË DITË

Redaktorë, udhëheqës programi, gazetarë:

Lexoni dhe publikoni nga një nen të Deklaratës së Përgjithshme mbi të Drejtat e Njeriut çdo ditë. Kështu, do të kontribuoni shumë në forcimin e vetëdijes publike dhe në edukimin për të drejtat dhe liritë e njeriut.  Njohja e të drejtave të njeriut  është hapi i parë drejt respektimit të tyre dhe luftës kundër diskriminimit. Ndihmojuni njerëzve të fitojnë dituri dhe ta ringjallin besimin dhe dinjitetin e tyre. Me vetëm disa sekonda/rreshta në ditë, arrini shumë.

Право да побараме безбедно место за живот

Ако сме исплашени за нашата безбедност во нашата земја, имаме право да побараме азил.

УНИВEРЗAЛНA ДEKЛAРAЦИJA ЗA ЧOВEKOВИTE ПРAВA: Члeн 14: (1) Сeкoj имa прaвo вo другa држaвa дa бaрa и дa уживa aзил пoрaди прoгoнувaњe. (2) Луѓeтo нe мoжaт дa сe пoвикaaт нa oвa прaвo вo случaj нa прoгoнувaњe штo прoизлeгувa oд нeпoлитички злoстoрствa или oд дejствиja штo сe спрoтивни нa цeлитe и нaчeлaтa нa Oбeдинeтитe нaции.

АПЕЛ: ПУБЛИКУВАЈТЕ ЕДЕН ЧЛЕН НА ДЕН

Уредници, водители, новинари:

Прочитајте и публикувајте еден член од Универзалната декларација за човекови права секој ден. Со тоа многу ќе придонесете кон јакнењето на јавната свест и едукацијата за човековите права и слободи. Познавањето на човековите права е првиот чекор кон нивното почитување и кон борбата против дискриминацијата. Помогнете им на луѓето да се здобијат со знаење и да ја обноват својата доверба и достоинство.

Со само неколку секунди/редови на ден, постигнувате многу.